De toekomst van de doktersassistent: Verdwijnt het vak door AI of transformeert het?

De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) in de zorg gaat razendsnel. AI wordt steeds vaker ingezet voor taken zoals triage, agendabeheer en medische documentatie. Dit roept de vraag op of beroepen zoals dat van de doktersassistent op termijn nog zullen bestaan, of dat ze ingrijpend zullen veranderen. In dit artikel onderzoeken we de impact van AI op het vak van de doktersassistent en wat de toekomst mogelijk brengt.

De huidige rol van de doktersassistent

De doktersassistent speelt een cruciale rol in de eerstelijnszorg. De werkzaamheden bestaan onder andere uit:

• Het plannen van afspraken en beheren van de agenda.
• Het uitvoeren van triage en inschatten van de urgentie van klachten.
• Het uitvoeren van medische handelingen zoals bloedafname, het meten van bloeddruk en wondverzorging.
• Het bieden van emotionele ondersteuning en een luisterend oor voor patiënten.
• Het verwerken en beheren van medische dossiers.

Deze taken vereisen een combinatie van medische kennis, communicatieve vaardigheden en menselijk inzicht. De vraag is in hoeverre AI deze taken kan overnemen of ondersteunen.

Hoe AI het werk van de doktersassistent kan beïnvloeden

AI kan op verschillende manieren bijdragen aan de efficiëntie in de huisartsenpraktijk. Hieronder bekijken we enkele veelbelovende toepassingen.

1. AI in triage en medische beslissingsondersteuning

AI-gestuurde chatbots en algoritmes kunnen worden ingezet voor het uitvoeren van triage. Patiënten kunnen via een online vragenlijst of spraakassistent hun symptomen invoeren, waarna AI een eerste inschatting maakt van de ernst van de klachten. Dit kan doktersassistenten ondersteunen, maar de uiteindelijke beoordeling zal vaak een menselijk oog nodig blijven hebben. AI kan bijvoorbeeld:

• Veelvoorkomende vragen beantwoorden, waardoor assistenten minder telefoontjes hoeven af te handelen.
• Patiënten sneller naar de juiste zorgverlener of zorgniveau doorverwijzen.
• Waarschuwen bij mogelijke spoedsituaties.

2. Automatisering van administratieve taken

Een groot deel van het werk van doktersassistenten bestaat uit administratieve handelingen, zoals het bijhouden van patiëntendossiers en het verwerken van verwijzingen. AI kan dit proces versnellen door:

• Automatische transcriptie van consulten en gesprekken.
• Slimme agendabeheer-systemen die afspraken optimaliseren.
• Automatische samenvattingen en suggesties voor verslaglegging.

Dit zou de werklast voor doktersassistenten kunnen verminderen, waardoor er meer tijd overblijft voor patiëntenzorg.

3. Robotica en AI in medische handelingen

Hoewel sommige medische handelingen zoals bloedafname en wondverzorging handmatig worden uitgevoerd, zijn er ontwikkelingen op het gebied van robotica en AI-gestuurde apparatuur. Denk aan:

• Automatische bloedafname-apparaten.
• AI-ondersteunde huiddiagnose bij verdachte plekjes of huidinfecties.
• Geavanceerde beeldherkenning voor het beoordelen van wonden.

Vooral repetitieve en routinematige handelingen zouden in de toekomst (deels) geautomatiseerd kunnen worden, al blijft menselijke controle belangrijk.

De menselijke factor: Waarom de doktersassistent onmisbaar blijft

Ondanks deze technologische vooruitgang zijn er aspecten van het werk die AI niet zomaar kan overnemen:

1. Emotionele ondersteuning en empathie

Patiënten hebben niet alleen behoefte aan medische zorg, maar ook aan geruststelling en een luisterend oor. Een doktersassistent kan inspelen op de emoties van een patiënt, iets wat AI voorlopig nog niet goed kan.

2. Complexe en onverwachte situaties

AI werkt goed binnen gestructureerde processen, maar de realiteit van een huisartsenpraktijk is vaak chaotisch en onvoorspelbaar. Een doktersassistent moet snel kunnen schakelen bij noodsituaties, conflicten of onverwachte gezondheidsproblemen.

3. Persoonlijke communicatie en samenwerking

Een doktersassistent is de schakel tussen de patiënt, de huisarts en andere zorgverleners. Effectieve communicatie en samenwerking blijven essentieel, en AI kan hierin hooguit ondersteunend werken.

De toekomst: Een veranderende rol voor de doktersassistent?

Het is waarschijnlijk dat AI het beroep van doktersassistent niet zal laten verdwijnen, maar dat het zal transformeren. Mogelijke ontwikkelingen zijn:

• Meer focus op patiëntenzorg: Doordat AI routinetaken overneemt, kan de doktersassistent zich meer richten op directe zorg en begeleiding.
• Een coördinerende rol: De doktersassistent kan een belangrijkere rol krijgen in het organiseren van zorgprocessen en het managen van AI-tools.
• Specialisatie: Mogelijk ontstaan er nieuwe specialisaties binnen het beroep, bijvoorbeeld op het gebied van digitale zorgtechnologie of geavanceerde medische handelingen.

Conclusie

AI zal het vak van de doktersassistent niet overbodig maken, maar wel veranderen. Repetitieve en administratieve taken zullen steeds meer door AI worden overgenomen, waardoor doktersassistenten zich kunnen richten op de menselijke en medische kant van het vak. De toekomst zal waarschijnlijk een hybride model zijn waarin AI en menselijke zorgprofessionals samenwerken om efficiëntere en patiëntvriendelijkere zorg te bieden.

De vraag is niet óf AI invloed heeft op de doktersassistent, maar hoe het vak zich zal aanpassen. Dit biedt zowel uitdagingen als kansen: een lichter administratief takenpakket, meer focus op directe patiëntenzorg en een rol als brug tussen technologie en menselijk contact. De doktersassistent van de toekomst zal niet vervangen worden door AI, maar juist versterkt door de mogelijkheden die technologie biedt.